Wat is epilepsie
Epilepsie of vallende ziekte is een ziekte waarbij bepaalde typen aanvallen optreden die hun oorsprong hebben in de hersenen. Dit kan er toe lijden dat een dier tijdelijk de controle over een deel van lichaamsfuncties verliest
De bekendste kenmerken zijn:
* Omvallen
* Spierkrampen
* Schuimbekken
* Het laten lopen van urine en ontlasting
* Er zijn echter ook mildere vormen van epilepsie.
Epilepsie wordt in twee groepen gescheiden:
Primaire epilepsie: Dit is een vorm waarbij er geen oorzaak voor de aanval te vinden is. De epilepsie treedt hierbij aanvalsgewijs op door een storing in de hersenfunctie.
Secundaire epilepsie: Dit is een vorm waarbij er een oorzaak voor de aanval bekend is. De oorzaak kan o.a. zijn na een ongeluk of leverziekte.
Primaire epilepsie
Deze vorm komt regelmatig voor. Bij sommige rassen (herdershonden, setters, poedels, boxers, pekinezen, keeshonden, retrievers, fox terriër drentse patrijshond, wetter- en stabijhoun) komt het vaker voor. Met zekerheid kan het nog niet gezegd worden maar men denkt dat het erfelijk is en het komt net zo vaak voor bij reuen als bij teven. Als een teef loops is krijgt ze meestal wel meer aanvallen. Na een eerste aanval kan het voorkomen dat de tweede aanval pas na enige tijd gevolgd wordt door een tweede. In de loop der tijd komen de aanvallen korter op elkaar De gemiddelde tussenpose kan variëren van 2-6 weken. Sommige honden krijgen maar een aantal aanvaller per jaar maar sommige om de week. De hond krijgt meestal een aanval in een vertrouwde omgeving en vooral tijdens een periode van rust. Het heeft niets te maken met opwinding of inspanning.
Secundaire epilepsie
Deze vorm van epilepsie begint vaak op een andere leeftijd dan primaire epilepsie. Deze vorm van epilepsie wordt gekenmerkt door een aanwijsbare oorzaak die voor de aanvallen te vinden is.
Bekende oorzaken van secundaire epilepsie zijn:
Infectieziekten zoals tetanus, toxoplasmose
Hepato-encefalopathie en hersentumoren
Ernstige verwondingen van de kop
Een te hoge lichaamstemperatuur
Vergiftigingen
Hersenvliesontsteking
Hypoglycemie, ofwel een te laag bloedsuikergehalte
Eclamsie ofwel een te laag calciumgehalte
Lawaai, onverwachte bewegingen of fel licht kunnen de verschijnselen van epilepsie verergeren.
3 Verschillende vormen van epilepsie
Bij dieren onderscheiden we 3 vormen van epilepsie
Partiële epilepsie
Bij deze vorm van epilepsie vertoont het dier gedragsafwijkingen zoals naar vliegen happen en rennen achter de staart aan. Het dier raakt niet bewusteloos omdat de elektrische prikkel zich slechts over een beperkt deel van de hersenen verspreidt.
Gegeneraliseerde epilepsie
Bij deze vorm van epilepsie valt de hond om De elektrische prikkel wordt over het hele lichaam verspreid. Ook kan het dier zijn bewustzijn verliezen. Het dier krijgt krampen door het hele lichaam. Dit is de meest voorkomende vorm van epilepsie
Atypische epilepsie
Hierbij is sprake van een vorm die niet onder de andere vormen is in te delen.
Symptomen van epilepsie
Hieronder volgt een opsomming van veranderingen in gedrag, waarvan enkele of meerdere waargenomen kunnen worden voor, tijdens en na een gegeneraliseerde epileptische aanval:
* Voortekenen (aura):
* Spiertrekkingen
* Rusteloosheid
* Aandacht vragen
* Speekselen
* Nervositeit
* Neiging tot verstoppen
* Janken
Een aanval duurt enkele seconden tot enkele minuten (ictus):
Geheel verslappen
Speekselen, kwijlen en schuimbekken
Hevige krampen van alle spieren, fietsbewegingen
Niet reageren op aanroepen of aanhalen
Bewustzijn is verminderd of afwezig
Laten lopen van urine of ontlasting
Klappertanden
Bijten
Herstelfase (post-ictale fase):
Vertraagd reactievermogen
Van slag zijn
Neiging tot eten en drinken
Rusteloosheid
Eerste hulp bij epilepsie
Het is heel belangrijk dat u kalm blijft. U kunt een aanval niet stoppen en het gaat vanzelf weer over zelfs al is de aanval nog zo hevig. Soms al na enkele seconden tot enige minuten komt het dier weer bij kennis.
De hond zal u of anderen niet herkennen. U moet het dier met rust laten en er vooral geen kinderen bij laten. Niet proberen om de spierkrampen tegen te honden want dat zal niet helpen.
Zorg ervoor dat de hond zichzelf niet kan verwonden door bv van de trap te vallen of zich ergens aan te stoten. Kijk uit dat de hond u of anderen niet kan verwonden door bv te bijten.
Nooit medicatie in de bek proberen te stoppen want u kan gebeten worden omdat de hond geen controle heeft over de bek en spieren. Het dier kan tijdens een aanval niet goed slikken en medicatie dat via de bek wordt toegediend werkt vaak pas na 30 min en dan is de aanval al weer lang over.
Probeer de ruimte waar de hond zich bevind zo donker en rustig mogelijk te maken om prikkels te voorkomen die de aanval kunnen verergeren.
Neem de tijd op om te kijken hoelang een aanval duurt. Als deze langer duren dan 10-15 min ga dan met spoed naar de dierenarts want dit kan levensbedreigend zijn.
Voor een later onderzoek is het belangrijk dat u alles wat u hebt waargenomen tijdens een aanval te noteren want eenmaal bij de dierenarts zijn de verschijnselen meestal over.
Gegevens die belangrijk zijn:
Tijdstip van de aanval
Beschrijving en duur van de aanval(len)
Het gedrag voor en na de aanval
De hond is zich niet bewust van een aanval en heeft zeker geen pijn.
Status epilepticus
Status epilepticus is een toestand waarbij de hond aanhoudend gegeneraliseerde epileptische aanvallen heeft zonder dat tussendoor het bewustzijn terugkeert. Een mogelijk gevolg van een status epilepticus is dat er onvoldoende ademhalingsbewegingen gemaakt worden door de gestoorde prikkeloverdracht in de hersenen, waardoor zuurstofgebrek in het lichaam kan ontstaan. Dit geeft de meeste problemen in de hersenen, aangezien zuurstoftekort aldaar snel schade aan het hersenweefsel kan veroorzaken maar ook andere organen komen in gevaar.
Zorg voor een vrije ademweg als de aanval verminderd en voorkom zelfbeschadiging. Diazepam rectaal toedienen en direct naar een dierenarts. De dierenarts zal proberen de aanval de onderbreken doormiddel van een injectie in de bloedader met valium.
Behandeling van epilepsie
Als de aanvallen regelmatig terug komen is het pas zinvol een behandeling te starten. Het is dan noodzakelijk dat de juiste dosering wordt gevonden voor de hond. Heeft de dosering geen effect na een bepaalde periode dan moet de dosering worden verhoogd.
Aandachtspunten bij een behandeling:
U mag de behandeling niet wijzigen, stoppen of vergeten want dit kan het ontstaan van toevallen in de hand werken.
Het kan enige tijd duren voor de medicatie zo is ingesteld dat uw hond er goed op reageert. Helaas zijn er ook honden die niet goed reageren op een behandeling maar dat komt gelukkig maar zelden voor.
Probeer het dagelijkse leefpatroon niet te veranderen want dat kan toevallen in de hand werken.
Als de hond onder narcose moet, meld dit altijd dat uw hond epilepsie heeft. Dit omdat een hond met epilepsie gevoeliger reageert op bepaalde narcosemiddelen.
Het is verstandig om vanaf de eerste aanval een dagboekje bij te houden van de ernst, verloop en de bijzonderheden die u belangrijk vind U kunt dan denken aan medicatie vergeten of uitgebraakt, veel bezoek gehad of dat de hond onrustig was. Zo is het effect van de behandeling beter te beoordelen. De dierenarts kan ook zien welke factoren van invloed zijn op het ontstaan van de aanval.
Medicijnen bij epilepsie
Fenobarbital is het belangrijkste medicijn dat gebruikt wordt bij epilepsie. Dit medicijn heeft als bijwerking slaperigheid, veel drinken en plassen en in gelukkig zeldzame gevallen leverbeschadiging. Mocht de hond niet op dit medicijn reageren zijn er ook andere medicijnen die kunnen worden gebruikt. Dit natuurlijk alleen onder directe begeleiding van de dierenarts. Bij twijfel over de juiste dosering kan deze door middel van een bloedonderzoek worden vastgesteld.
Tot slot
Een toeval hoeft geen epilepsie te zijn. Neem contact op met de dierenarts die kan u vertellen of het nodig is dat er een nader onderzoek noodzakelijk is of dat er een behandeling nodig is. Honden met epilepsie kunnen net zo oud worden als honden zonder epilepsie. Het veroorzaakt zelden gedragsafwijkingen en zowel de hond als u kunen er goed mee leren leven.